تحلیل تغییرات کاربری اراضی حوزۀ آبخیز بالانج‌‌چای با استفاده از سنجه‌‌های سیمای سرزمین

نویسندگان

  • حبیب نظرنژاد استادیار مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
  • رئوف مصطفی زاده استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی اردبیل ایران
  • مرتضی حسینی دانش آموختۀ کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده مقاله:

امروزه تفکیک سیمای سرزمین به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های اکولوژی و کاهش تنوع بیولوژیکی شناخته شده است. این مسأله وسعت عرصه‌های طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش می‌دهد. آشکارسازی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی مبنای شناخت مسائل و مشکلات محیط زیست می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی بالانج‌چای شهرستان ارومیه به کمک فناوری سنجش از دور و با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در یک بازه زمانی 24 ساله است که برای برنامه‌ریزی‌های فعلی و آتی استفاده از سرزمین در جهت توسعه پایدار حائز اهمیت می‌باشد. برای تهیه نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهواره‌ای Landsat4 سال 1992 و Landsat8 سال 2016 استفاده شد. به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی در این بازه زمانی از سنجه‌های تعداد لکّه، تراکم لکّه، تراکم حاشیه، درصد پوشش سیمای‌سرزمین، بزرگترین لکّه و شکل سیمای‌سرزمین در سطح کلاس و از سنجه‌های تعداد لکّه‌ها، تراکم لکّه، بزرگ‌ترین لکّه، شکل سیمای‌سرزمین، تنوع شانون و پیوستگی در سطح سیمای سرزمین در نرم‌افزار Fragstats 4.2 استفاده شد. نتایج پژوهش با استفاده از سنجه‌ها در سطح کلاس و سیمای سرزمین بیانگر آن است که به‌طور کلی، سیمای سرزمین تکه‌تکه‌تر، از نظر شکلی پیچیده‌تر، نامنظم‌تر و از نظر میزان یکپارچگی عناصر ساختاری، ناپیوسته‌تر ( از 21/38 درصد به 10/24 درصد) و از نظر نوع کاربری پوشش موجود در واحد سطح متنوع‌تر (از 08/1 به 3/1) شده است. هم‌چنین تفسیر نتایج گویای این واقعیت است که لکّه‌های انسان‌ساخت و کشاورزی در بازه زمانی مورد نظر روند تغییراتی کاملاً همسو را طی کرده‌اند که می‌تواند ناشی از اثر مستقیم و شدت حضور بیش‌تر انسان در تعیین الگوی پراکنش مکانی آن‌ها در مقایسه با سایر کاربری‌ها باشد

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل تغییرات کاربری/پوشش اراضی استان اردبیل با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

پیشینه و هدف ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین منجر به ایجاد درک صحیحی از نحوه تعامل انسان و محیط‌زیست می‌شود. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند به عنوان اساس مقایسه سناریوهای متفاوت سیمای سرزمین، یا شناخت تغییر و تحولات سیمای سرزمین در طی زمان باشند. استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین، ضمن صرفه‌جویی در زمان، ارزیابی زیست‌محیطی پیامد فعالیت‌های انسانی را به صورت تجمعی د...

متن کامل

ارزیابی تغییرات پیوستگی و الگوی کاربری اراضی با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در حوزه آبخیز زولاچای، سلماس

امروزه یکی از اثرات فعالیت‌های انسانی در قالب تغییر کاربری اراضی، عدم توجه به محدودیت‌های محیط‌زیستی است که بر سیمای محیط تأثیرگذار بوده و اثرات زیست‌محیطی شدیدی بر اکوسیستم‌های طبیعی دارد. این مسئله وسعت عرصه‌های طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش می‌دهد. شناسایی تغییرات عوارض سطح زمین برای درک ارتباط متقابل انسان و محیط، امری ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات الگوی مکانی...

متن کامل

بررسی تغییرات کاربری اراضی در حوزۀ آبخیز توتکابن با استفاده از فن آوریهای GIS و RS

تغییر کاربری اراضی اغلب بدون رعایت اصول و محدودیت‌‌های زیست‌محیطی صورت می‌‌گیرد و تبعاتی همچون رشد بی‌‌رویۀ شهرها، جنگل‌‌زدایی، وقوع سیلاب‌‌های مخرب، فرسایش زمین‌‌های کشاورزی و گسترش بیابان‌‌ها را به‌‌دنبال خواهد داشت. این تحقیق به‌منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی حوزۀ توتکابن طی چهار مقطع زمانی، با استفاده از فن­آوری‌‌های سامانۀ اطلاعات مکانی (GIS) و سنجش از دور (RS) به انجام رسید. نقشه‌‌های ک...

متن کامل

بررسی روند تغییرات پوشش/کاربری سرزمین حوزه آبخیز کرگانرود، با استفاده از سنجه های بوم شناسی سیمای سرزمین

تغییرات پوشش/کاربری اراضی ناشی از فعالیت های انسانی، اثرات گسترده ای بر سیمای سرزمین دارد. درسال های اخیر به دلیل عدم استفاده منطقی، تبدیل و تغییر در نوع استفاده از سرزمین در کشور روند رو به رشدی داشته است. بنابراین با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری سرزمین، آکاهی و شناخت تغییرات سیمای سرزمین در گذر زمان، به منظور طرح ریزی و اجرای مدیریت پایدار سرزمین ضروری اس...

متن کامل

تحلیل تغییرات زمانی مکانی اراضی پردانان پیرانشهر با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

امروزه گسترش جوامع انسانی و تسلط بیشتر بر محیط زیست، سبب شده تا تغییرات محیطی سریع‌تر و گسترده‌تر از قبل به وقوع بپیوندند. این مسئله وسعت عرصه‌های  طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش می‌دهد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات زمانی و توزیع مکانی اراضی پردانان پیرانشهر به کمک سنجش از دور و با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین در یک بازه زمانی ده ساله است که برای برنامه‌ریزی‌های فعلی و آ...

متن کامل

تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزه آبخیز نکا با استفاده از متریک های اکولوژی سیمای سرزمین

تغییر پوشش / کاربری سرزمین ناشی از فعالیت انسان به دلیل عدم توجه به محدودیت های محیط زیستی بر سیمای محیط بسیار تاثیر گذار بوده و روند در حال توسعه تغییر کاربری در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی، اثرات محیط زیستی شدیدی بر اکوسیستم های طبیعی داشته است. بنابر این با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری اراضی، آگاهی و شناخت روند تغییر پذیری ،در...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 17  شماره 54

صفحات  75- 90

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023